WATANZANIA TUSIFUMBIE MACHO MATUSI MTANDAONI

Wimbo wa maadili ukiimbwa kusisitiza nidhamu na uzalendo 

Wimbo wa Taifa ukiimbwa kuonesha utaifa na mshikamano wetu

.......................................

Na Dotto Mwaibale, Dar es Salaam

TANZANIA inakabiliwa na tabia mpya, iliyokuwa ikitajwa kidogo kidogo, lakini sasa inazidi kuenea kwa baadhi ya raia kutumia mitandao ya kijamii kutukana, kudhalilisha na kushambulia viongozi—hasa Rais—kwa maneno ya kejeli. 

Suala hili si la upuuzi; ni tishio la moja kwa moja kwa maadili ya familia, heshima ya jamii na mshikamano wa taifa letu.

Mitandao ya kijamii, ambayo mwanzo ilikuja kuleta uwazi, habari na mawasiliano rahisi, imegeuzwa kuwa chombo cha kumwaga sumu ya lugha. 

Watoto na vijana wanaokulia mbele ya skrini wanakumbwa na picha za matusi na kejeli kama jambo la kawaida na tukiendelea kufumbia macho taratibu watazidi kuiga tabia hizo; na matokeo heshima ndani ya familia itapotea; uhusiano wa wazazi na watoto utabakizwa kuwa tatizo la mamlaka na heshima, na hata walimu watapoteza nafasi ya kuwa kielelezo cha maadili. 

Hivyo kizazi kinachokuwa kinaweza kukosa misingi thabiti ya tabia njema.

Katika ngazi ya kijamii, matusi mtandaoni hujenga chuki, kugawanya majirani, kuvuruga uhusiano wa vikundi vya kijamii na kubomoa imani kati ya marafiki na wapinzani wa kisiasa. 

Jambo hili ni hatari zaidi wakati huu taifa linapoelekea kwenye mchakato wa uchaguzi. Mitandao inapaswa kuwa zana ya mazungumzo si chanzo cha vurugu.

Tukiruhusu tabia hizi zikae bila kukomeshwa, tutajenga mazingira ambapo watoto wanakulia wakiwa na hofu, chuki na dharau kwa wengine.

Heshima kwa viongozi ni sehemu ya utu wa jamii—wanapodhalilishwa hadharani, heshima ya taifa huporomoka ndani na nje ya mipaka. 

Ndipo tunapopaswa kuhoji: Je, uhuru wa kujieleza unapaswa kutafsiriwa kuwa leseni ya matusi? kwa hakika hapana.

Na hata baadhi ya wadau, akiwemo Mhariri wa Chumba Cha Habari Clouds Media, Joyce Shebe, alisikika akiasa jamii kutoingia kwenye mkenge wa kuharibu maadili,  badala ya kutukana ni vema mtu aombe nafasi ya kuwasilisha malalamiko kwa njia rasmi na za heshima.

 “Kama una hoja, iwekwe mezani kwa njia sahihi—sheria, vyombo vya serikali au vyama vinapatikana kwa madhumuni hayo,” alisema Shebe huku akisisitiza kuwa matumizi mabaya ya mitandao yanaweza kupelekea mtu kushikiliwa kisheria. 

Wito kama huu unakazia umuhimu wa kuwa na utulivu na busara, hasa kwenye kipindi hiki cha kisiasa chenye msongamano wa hisia.

Mitazamo ya wananchi pia ni dhahiri. Wengi wanashtushwa na uharibifu wa heshima; baadhi ya viongozi wa mitaa na wanajamii wanasema bado kuna haja ya kuelimisha hasa wanawake kuhusu umuhimu wa kuonyesha heshima kwa kiongozi wa taifa. 

Kwa upande mwingine, baadhi ya watetezi wa sheria na usalama wameonya kuwa matumizi ya mitandao yanayodaiwa kutokatazwa yanaweza kusababisha hatua za kisheria, wakati sheria zikiweka bayana kuwa matumizi hayo yanatishia amani na usalama wa taifa. 

Katika tukio la hivi karibuni lililoratibiwa na TCRA walau lilionesha kwa kiasi fulani nchi imepiga hatua za kukabiliana na matumizi mabaya ya mitandao, kwa kujaribu kufuatilia matukio ya utoaji wa taarifa potofu na kuratibu hatua za kiusalama. 

Tuna wajibu kama taifa—siyo tu wa kukemea matusi, bali pia wa kuimarisha utaratibu wa mijadala yenye heshima. 

Uchaguzi si vita; ni sherehe ya kidemokrasia. Uhuru wa kuongelea uchaguzi ni muhimu, lakini si basi kufikia hatua ya kuvunja sheria, kuzidisha chuki au kuitia jamii hatiani. 

Kuna njia zilizo wazi za kutoa malalamiko, kufungua kesi, kutumia vyombo vya kuwajibisha viongozi na kuingiliana kisera. Tuzitumie njia hizo.

Hatua za elimu zinafaa kupewa kipaumbele; familia, shule na vyombo vya dini vinapaswa kutanguliza mafunzo ya kuelewa tofauti ya hoja kali na matusi ya kudhalilisha; kutoa mifano ya maadili na stadi za mawasiliano kwa vijana. 

Vyombo vya habari na wadau wa mitandao vinatakiwa kuchukua jukumu la kukuza mazungumzo ya kujenga, si ya kubomoa. 

Serikali na taasisi zinazohusika na sheria za mtandao pia zinapaswa kutekeleza taratibu za kisheria kwa uwazi na haki, ili kuwahakikishia wananchi kuwa hakuna msimamo wa kubagua bali unatekelezwa kwa mujibu wa sheria.

Watanzania, tusifumbie macho. Tuchague maneno yenye faida; tuweke heshima kama msingi wa mazungumzo; na tukumbuke kuwa maendeleo ya taifa yanategemea mshikamano wetu. 

Mitandao ni baraka — itumike kwa hoja, elimu na kujenga, si kwa matusi na kudhalilisha.

Kila mmoja wetu ana jukumu; kuilinda amani, kulinda heshima na kuendeleza mshikamano wetu kama msingi wa maendeleo.